Ki Synran U Jisu bad ki khatar Kpoh Israel

Please share us on

Shillong, April 1:
Ka kyrteng ki 12 ngut ki Synran u Jisu Christ bad ki khatar kpoh ki Israel

Ha ka gospel u Loukas 6:13, la thoh ba u Jisu Christ u la jied 12 ngut ki synran, kiba u la khot da ki ‘Apostol’. Ha ki Gospel u Markos 3, Mathaios 10 bad Loukas 6 ki kyrteng jongki ki long kumne harum:
1. U Simon ia uba la khot u Petros
2. U Andrew para u Petros
3. U Jakob u Khun u Sebedi
4. U Ioannis u para u Jakob
5. U Philip
6. U Bartholomai, u paralok u Philip
7. U Thomas, uba artatien
8. U Mathaios u nongkhrong khajna
9. U Jakob u khun u Alphaius
10. U Lebbaios ia uba la sin Thaddaios, uba dei ruh u para u Jisu. La tip ruh ia u kum u Judas.
11. U Simon uba shitrhem, lane u Simon nong Kanaan
12. U Judas Iskariot, u khun u Simon Iscariot uba la die noh ia u Jisu.

Ki don ki theologians kiba la kham shemphang ki la pynsngew ba ka Dawbah ba u Jisu Khrist u la jied khatar ngut ki synran ka long namar ba ka thew sha ki khatar jait ki Israel kiba la jer kyrteng hadien jong u kpaieid tymmen jongki u Jakob: 

1. Judah
Ka kpoh ki Syiem, kaba dei ruh ka kaba kongsan tam na baroh. U Syiem Dabid u dei na kane ka kpoh, bad ki jaka puta ba dei bhah jong kane ki long ka Jerusalem bad ka Templ ba khuid. U Jisu Khrist ruh u wan na ka pateng ki Judah jong u Syiem Dabid.

U Jisu, u Dabid, ka Mary, u Solomon bad Caleb ki dei ki katto katne kiba kham paw na ki Judah.

Pule Mathaios 1:1-2

2. Reuben
Ka kpoh Reuben ka dei kaba hiar pateng na u khun nyngkong u Jakob. Kane ka kpoh ka la jied ban ym shong leit buhai shnong ha Ri Kanaan, ka jaka ba la mang kyrpong da u Blei ha ka por ba ki la mih na Ri Israel, ka ri ka jinglong mraw. Ki la pan na u Moses ia ka jaka ba don shaphang mihngi ka wah Jordan.

3. Simeon
U Simeon bad u para jong u u Lebi ki la pyniap lut ia baroh ki skynrang jong ka nongbah Shechem kaba don ha Kanaan namar ba u Shechem u khun u Hamor u la thiah jubor bad ka para jongki ka Dina ( Genesis 34: 1 ~ ). Hadien jong kane ka jingjia U Trai u la kyntu ia u Jakob ban mih bad leit sah noh sha Bethel.

4. Levi
Kine ki dei ki kpoh Rangbah Lyngdoh kiba la ieng skhem bad u Moses ha ka jingiaid lynti jongki na Egypt sha Ri Kanaan. Ha ka por ba u Moses u la leit kiew sha u lum Sinai ban leit shim ia ki Shiphew Hukum, ki khun Israel ki la sdang ban mane ia u khun masi ba la shna da ka ksiar. Namar ka jingiaineh jongki, u Moses u la Kyrkhu shikatdei eh iaki. (Exodus 25:29)

5. Zebulun
Kane ka kpoh kam da paw than eh ha ka Baibl, hynrei ka long ka kpoh kaba khleiň, kaba iaineh ha ka jingshakri ba radbah khamtam ha ka por u syiem Dabid. Dei na ka daw jong u Zebulun ba u Dabid u la ioh ruh ban long syiem. Ki Zebulun ki la shakri ia la u Syiem da ka dohnud kaba khlem noh shiliang. (1Khronikl 12:33)

6. Issachar
Ki Issachar ki dei ki shakri ba shisha jong ka Deborah bad u Barak. Ia ki la kynmaw ruh kum ki “Riewshemphang ia ka aiom ban sngewthuh ia kaei ba ki Israel ki dei ban leh; ki rangbah jongki ki long arspah, bad ki para jongki baroh ki long ha ka hokum jongki”. (1Khronikl 12:32)

7. Dan
Ki Dan kim shym la ioh ia ka khyndew kaba la kular iaki, ki la shah beh ha ki Amor sha ri lum, bad kumta ki la phai noh sha mihngi (Nongbishar 1:34). Kumta ki la sdang ban mane noh ia la ki jong ki blei thymmai, bad ki la ia snoh ruh bad ki Jeroboam ha kaba mane bleithaw hadien jong ka jingphiah noh ia ka Israel. (1 Syiem 12:28-29)

U Samson u dei u Dan.

8. Gad
Ym da don eh ki jingpynshai halor ki Gad. Ngi shu tip ba maki kum ki Reuben ki la buhai shnong shaphang shatei ka wah Jordan.

9. Asher
U Jakob u la iathuh paw ba ki Asher kin sa ioh diang ia ki soh ka jingkyrkhu ba kyrhai, (Genesis 49:20)bad kumta kane ka kpoh ki Asher ki la ioh ia ka bynta mihngi jong ka Galilee kaba la ju bna nam bha na bynta ki dieng Olib.

10. Naphtali
Ia ki Napthali bad ki Zebulun la pynsngew shangi da u Zebulun da u prophet Isiah haba iadei ba ka jingkha jong u khunlung Jisu. Kane ka jingkular ka dei shaphang ka Galilee, kaba hap ruh ha ka jaka ki Zebulun bad ki Napthali. (Isiah 9)

11. Ephraim
Ia ka kpoh Ephriam la ai kyrteng hadien u khun u Jopseph. U Jacob u la ioh ia ka jingkyrkhu na u kpa jong u Jakob. Kumta ha ka jaka ba un dei u kpatymmen jong kawei ka kpoh, u dei u kpa jong ar, kata Ephriam bad Manasseh. Hadien jong ka jingphiah noh jong ka Israel, ia ka nongbah ba shatei jong ka Hima, la ju khot ruh Ephriam iaka. (Jeremaiah 31:9, Hosea 5:3)

U Joshua bad u Samuel ki dei na ka kpoh Ephriam

12. Benjamin
Ka kpoh ba rit duh ka dei jong u Benjamin. Ki khun u Benjamin ki la ieng pyrshah ia ki khun Israel ha Gibeah. Ki khun u Benjamin ki don tang kumba 26,000 ha ryngkat ki 700 ngut ki Gibeah, pyrshah ia 400,000 ki shipai ha ka thma shiiing. 25,000 ngut ki Benjamin ki la khyllem bad kumba palat 40,000 ki Israel. Ki khun Israel ki khlem pyniap lut khoit ia ki Benjamin ioh kin duh jait noh, kumta ki la pynsah bad ailad iaki ba kin lah ban tei thymmai biang ia ki nongbah jongki. (Nongbishar 20 bad 21)

Shaei kita ki khatar kpoh ki Israel mynta?

Hadien ba u syiem Solomon ha ka 900 SK u la khlad, la kad arliang ia ka Israel sha ka Israel (Ka bynta ba shatei) bad Judah (Ka bynta ba shathie). Ka la don ruh ka jingshah hiar thma ha ki Assyria bad ki Babylonia, kumta la pharia ia ki khatar tylli ki kpoh Israel kylleng sawdong ka pyrthei. Don kiba la shah ringmraw bad don pat kiba la buhai shnong thymmai kylleng kylleng.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top